Hiệu quả mô hình canh tác lúa theo phương pháp 3 giảm - 3 tăng, vụ Đông Xuân 2024 - 2025

Trong vụ sản xuất Đông Xuân 2024 - 2025, được Dự án Làng Hòa bình Việt Nam - Hàn Quốc tại tỉnh Bình Định hỗ trợ vốn. Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Tây Sơn đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện, UBND xã Bình Nghi và xã Tây Xuân triển khai thực hiện mô hình“Canh tác lúa theo phương pháp 3 giảm, 3 tăng”, tổng diện tích 40 ha, có 600 hộ nông dân tham gia (trong đó mỗi xã có 2ha mô hình trình diễn với sự tham gia của 30 hộ nông dân được hỗ trợ về giống lúa VNR20, phân bón và thuốc BVTV).
Các hộ tham gia mô hình được tập huấn 3 lần/vụ: Hướng dẫn kỹ thuật sản xuất lúa 3 giảm, 3 tăng thích ứng với biến đổi khí hậu; thực hiện theo phương pháp lớp học đồng ruộng (FFS). Theo dõi, kiểm tra, đánh giá: hướng dẫn kỹ thuật, kiểm tra, giám sát, đánh giá quá trình thực hiện. Cầm tay chỉ việc, hướng dẫn nông dân về quản lý dinh dưỡng tổng hợp (INM) và quản lý dịch hại tổng hợp (IPM)
Tại hội nghị tổng kết mô hình, các đơn vị, các ngành chức năng, đánh giá: Cùng thời điểm gieo sạ, mùa vụ canh tác, chất đất, thời gian sinh trưởng, phát triển của lúa trong mô hình và ruộng lúa ngoài mô hình như nhau nhưng do ruộng mô hình gieo sạ giống ít, chế độ đầu tư thâm canh phân bón hợp lý nên khả năng đẻ nhánh của ruộng mô hình đạt 3-4 nhánh/bụi, cao hơn so với ruộng nông dân sản xuất giống VNR20 ngoài mô hình (2-3 nhánh); chiều cao cây trung bình của ruộng mô hình là 110 cm, cao hơn 5cm so với ruộng đối chứng; chiều dài bông ruộng mô hình là 22 cm, dài hơn ruộng đối chứng là 2 cm, mật độ sạ thưa hợp lý nên số bông/m2 đạt 381 bông/m2, thấp hơn so với ruộng đối chứng là 6 bông/m2. Tổng số hạt chắc/bông của ruộng mô hình cao hơn ruộng đối chứng là 7 hạt/bông. Ruộng trong mô hình áp dụng tốt biện pháp phòng trừ tổng hợp IPM nên các đối tượng sâu, bệnh gây hại được phòng trừ kịp thời, hiệu quả, ít hoặc không ảnh hưởng tới năng suất và chất lượng.
Tại xã Bình Nghi, qua gần 4 tháng canh tác, lúa sinh trưởng tốt, năng suất đạt 77,81 tạ/ha, cao hơn đối chứng trung bình 3,76 tạ/ha (tăng hơn 5,07%). Lợi nhuận mang lại 17.491.800 đồng/ha, cao hơn đối chứng trung bình 6.052.800 đồng/ha (tăng hơn 52,9%). Cầm trên tay gié lúa trĩu hạt, hạt lúa dài và đóng đều trên gié, ông Lê Thanh Lâm, xã Bình Nghi phấn khởi: Vụ này là vụ mùa bội thu đối với gia đình tôi và nhiều nông dân trồng lúa trong mô hình tại địa phương khi lúa được mùa, được giá. Trong sản xuất lúa phải nói đến mô hình “3 giảm, 3 tăng” (Giảm lượng giống gieo sạ, giảm lượng thuốc BVTV, giảm lượng phân đạm; tăng năng suất lúa, tăng chất lượng lúa gạo, tăng hiệu quả kinh tế) bởi những ưu điểm như: thân thiện với môi trường, giảm lượng khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính, giúp người nông dân như chúng tôi tiết kiệm được chi phí sản xuất và thích ứng với biến đổi khí hậu như hiện nay.
Tại xã Tây Xuân, năng suất đạt 76,59 tạ/ha, cao hơn đối chứng trung bình 3,88 tạ/ha (tăng hơn 5,3%). Lợi nhuận mang lại 16.540.200 đồng/ha, cao hơn đối chứng trung bình 7.746.400 đồng/ha (tăng hơn 88%). Cả 2 mô hình tại 2 xã đều đáp ứng mục tiêu ban đầu đề ra. Ông Đỗ Quang Vinh, xã Tây Xuân cho biết: nhờ áp dụng theo kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến, trong đó chú trọng giảm lượng giống, gieo sạ mật độ hợp lý, bón phân lót hữu cơ, bón cân đối, giảm lượng phân ure, phun thuốc BVTV phòng trừ theo nguyên tắc 4 đúng. Do đó, chi phí các loại đều giảm so với trước đây, nhờ vậy năng suất lúa và thu nhập tăng cao hơn hẳn.
Bà Lê Thị Minh Tâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Tây Sơn cho biết: Mô hình đã góp phần nâng cao nhận thức của nông dân huyện Tây Sơn về kỹ thuật sạ, tưới nước, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất lúa; làm thay đổi một số thói quen canh tác lỗi thời trước đây. Đồng thời, cũng thể hiện được sự liên kết 4 nhà trong sản xuất nông nghiệp và là tiền đề cho việc thực hiện hiệu quả Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp ở địa phương. Từ kết quả đạt được cho thấy đây là mô hình có khả năng nhân rộng cao, mở rộng diện tích sản xuất áp dụng kỹ thuật thâm canh 3 giảm, 3 tăng trong thời gian đến để nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích đất, tăng thu nhập cho nông dân, hình thành vùng sản xuất tập trung nâng cao hiệu quả.
Văn Phong