Bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm ở xã Vĩnh An

Bà Trần Thị Hoàng Vương - Chủ tịch Liên hiệp Phụ nữ huyện: Chúng tôi đã vận động 10 phụ nữ Bana tham gia tổ hợp tác dệt thổ cẩm làng Kon Giọt 1. Cùng với đó, Hội tích cực khai thác các nguồn lực để hỗ trợ thành lập mô hình; vận động được 35 triệu đồng hỗ trợ nhóm mua nguyên vật liệu, khung dệt, len sợi,… Vận động ngành giáo dục và đào tạo huyện khuyến khích cán bộ, giáo viên các trường trên địa bàn xã đặt mua trang phục thổ cẩm mặc vào các dịp lễ, chào cờ; khuyến khích học sinh sử dụng trang phục thổ cẩm nhiều hơn. Hơn nữa, Hội còn kết nối với các điểm du lịch trưng bày, giới thiệu, bán các sản phẩm thổ cẩm của đồng bào Bana Vĩnh An. Sản phẩm không chỉ là áo váy, điệu, vỏ chăn,… mà còn đa dạng mẫu mã như khăn, cà vạt, ví tay, quai nón,… Để duy trì và phát triển, Hội sẽ tổ chức cho các thành viên học tập nhiều mô hình hay trong và ngoài tỉnh để quảng bá sản phẩm, nâng cao khả năng tiêu thụ.
Chị Đinh Thị Nhe, Trưởng mô hình dệt thổ cẩm xã Vĩnh An: Chị em chúng tôi rất hào hứng, ai cũng muốn giữ gìn nghề dệt thổ cẩm bền lâu, sản phẩm làm ra được tiêu thụ tốt, nhiều người biết đến. Không chỉ tạo thêm việc làm mà từ đó còn truyền dạy cho thế hệ sau biết để giữ lại bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số.
Để tạo ra một sản phẩm dệt thổ cẩm mất rất nhiều thời gian. Ngày nay, đồng bào không còn trồng bông, kéo sợi, nhuộm màu thủ công để tạo ra nguyên liệu mà đã có sợi len công nghiệp thay thế. Tuy vậy, công đoạn xử lý nguyên liệu công nghiệp cũng tiêu tốn khá nhiều thời gian, trải qua các khâu như kéo, tách sợi len, sau đó đem ngâm nước cháo, sáp ong, phơi khô nhiều ngày để chống chống xù long, cứng sợi, rồi quấn tròn lại thành từng cục mới có thể dệt. Công đoạn dệt cũng khá tỉ mẫn, người dệt cần khéo léo tính toán, sắp sếp để tạo ra những hoa văn độc đáo thể hiện văn hóa của dân tộc mình.Với một chiếc áo khoác nam hay một bộ váy nữ, người dệt có thể mất từ vài tuần đến vài tháng tùy theo kích cỡ, độ phức tạp của sản phẩm.
Bà Đinh Thị Nghiêm 54 tuổi, thành viên của mô hình ở làng Kon Giọt 1, xã Vĩnh An: Tôi biết dệt từ năm 14 tuổi, khi ấy vì yêu thích nghề dệt nên hay tới nhà xem người trong làng dệt. Mấy cô thấy vậy chỉ cho tôi biết dệt và giữ mãi đến giờ. Tranh thủ thời gian, tôi vẫn cứ ngồi bên khung dệt để làm trang phục truyền thống phục vụ cho gia đình hoặc dệt giúp cho bà con, họ hàng trong làng. Khi nghe Hội phụ nữ xã mời tham gia mô hình dệt thổ cẩm, tôi mừng lắm, đồng ý ngay. Vì được làm việc mình yêu thích, giải quyết được công ăn việc làm bởi lớn tuổi không làm được việc nặng, nghề dệt này phù hợp với bản thân và gia đình.
Ông Đinh Ven - Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh An: Hiện nay, ở Vĩnh An người dệt thổ cẩm giỏi đa phần là những người lớn tuổi, rất may mắn là khoảng 20% thanh niên còn biết nghề; nếu sản phẩm thổ cẩm được tiêu thụ tốt sẽ dễ thuyết phục số này nâng cao tay nghề. Các thành viên của mô hình đã  hoàn tất  nhiều sản phẩm theo đơn đặt hàng bàn giao trong lễ ra mắt mô hình. Nhìn chung, bà con ai cũng phấn khởi. Ngoài sự nỗ lực của chính quyền địa phương, Hội LHPN huyện, chúng tôi mong muốn các cấp, ngành quan tâm giới thiệu, tìm khách hàng cho thổ cẩm Bana Vĩnh An góp phần giữ gìn, phát triển nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người Ba Na, vừa tạo ra sản phẩm đặc trưng, kết nối, phát triển du lịch huyện nhà.
 

Lễ ra mắt mô hình dệt thổ cẩm tại xã Vĩnh An

Sáng ngày 07/9/2022, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Tây Sơn đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Vĩnh An ra mắt mô hình “dệt thổ cẩm” tại làng Kon Giọt 1, thông qua quy chế hoạt động và bầu chủ nhiệm mô hình. Thông qua đó, các thành viên chia sẻ kinh nghiệm dệt thổ cẩm và hỗ trợ nhau trong tổ chức sản xuất, kinh doanh dịch vụ để nâng cao tính giá trị của sản phẩm nhằm giúp các thành viên cải thiện thu nhập, ổn định đời sống.
Nguyệt Ánh